ગુજરાત વિશ્વકોશ ટ્રસ્ટ યુ. એસ.નું એક સંલગ્ન રાજ્ય. તે આટલાંટિક મહાસાગરના કિનારે મિસિસિપી નદીની પૂર્વ બાજુએ ૩૦° ૨૫´થી ૩૫° ઉ. અ. અને ૮૦° ૨૦´થી ૮૫° ૩૬´ પ. રે. વચ્ચે આવેલું છે. તેનું કુલ ક્ષેત્રફળ ૧,૪૯,૯૭૬ ચોકિમી. છે; ક્ષેત્રફળની દૃષ્ટિએ તેનું સંઘ રાજ્યોમાં એકવીસમું સ્થાન છે. રાજ્યની રાજધાની ઍટલાન્ટા છે. સમગ્ર રાજ્યની વસ્તી ૨૦૨૪માં ૧,૧૧,૮૦,૮૭૮ (આશરે) હતી. જ્યૉર્જિયાની પૂર્વ દિશાએ દક્ષિણ કૅરોલિના અને આટલાંટિક મહાસાગર, પશ્ચિમે આલબામા રાજ્ય, ઉત્તરે ટેનેસી અને ઉત્તર કૅરોલિના તેમજ દક્ષિણે ફ્લૉરિડા રાજ્ય છે. આટલાંટિક મહાસાગર અને મેક્સિકોના અખાતના દરિયાકિનારા નજીક સી-આઇલૅન્ડ વગેરે ટાપુઓ આવેલા છે. તેની પૂર્વ-પશ્ચિમ વધુમાં વધુ લંબાઈ ૫૧૫ કિમી. અને ઉત્તર-દક્ષિણ પહોળાઈ ૪૦૯ કિમી. છે. આ રાજ્યનાં ૧૫૯ પરગણાં છે. જાન્યુઆરી, ૧૭૮૮થી તેને અલગ રાજ્ય તરીકેનો દરજ્જો મળેલ છે. દરિયાકિનારાનું મેદાન, કંબરલૅન્ડનો ઉચ્ચપ્રદેશ, બ્લુરિજ પર્વતમાળા, રિજ અને ખીણો તેમજ પીડમોન્ટનો ઉચ્ચપ્રદેશ એવા તેના કુદરતી વિભાગો છે. પીડમોન્ટનું ઊંચું આવેલું મેદાન ઍપેલેશિયન પર્વતમાળાની દક્ષિણે છે. પીડમોન્ટનો ઉત્તર અને દક્ષિણ બાજુનો પ્રદેશ અનુક્રમે ૩૬૦ મી. અને ૧૫૦ મી. ઊંચો છે. ઉત્તર જ્યૉર્જિયાના ઉચ્ચપ્રદેશમાંથી નદીઓ નીકળીને આટલાંટિક અને તેના અખાતને મળે છે.
ઍટલાન્ટા
જાન્યુઆરી માસમાં સૌથી વધારે ઠંડી પડે છે. અહીં સરેરાશ ૪°થી ૧૦° સે. તાપમાન રહે છે. ઍટલાન્ટામાં જુલાઈમાં ૨૬° સે. તાપમાન રહે છે, ઑગસ્ટ માસમાં સરેરાશ ૨૬°થી ૨૮° સે. તાપમાન રહે છે. કિનારાની આબોહવા ગરમ અને ભેજવાળી રહે છે. વરસાદ ૧૨૩૪ મિમી. પડે છે. સમશીતોષ્ણ કટિબંધના પાકો ઊગી શકે તેવી જમીન છે. દરિયાકાંઠાની જમીન રેતાળ છે. રાજ્યની ૬૭% જમીન જંગલોથી છવાયેલી છે. અહીં સખત અને પોચું લાકડું આપતાં વૃક્ષો છે. રાચરચીલું તથા કાગળ-ઉદ્યોગને તેમાંથી કાચો માલ મળી રહે છે. આ સિવાય વિવિધ પ્રકારનાં ફૂલઝાડ થાય છે. અહીં રીંછ અને મગર પણ જોવા મળે છે. વીકેન્સના પહાડી પ્રદેશમાં આરસપહાણની ખાણો છે. ગ્રૅનાઇટ, ચિનાઈ માટી, રંગીન માટી વધુ પ્રમાણમાં અને કોલસો, લોખંડ, સોનું, બૅરાઇટ, અબરખ, ઍસ્બેસ્ટૉસ અને બૉક્સાઇટ થોડા પ્રમાણમાં મળે છે. નદીઓ ઉપર બંધ બાધીને જળવિદ્યુત ઉત્પન્ન કરાય છે. મેદાનવાળા ભાગમાં કૂવાના પાણીથી સિંચાઈ થાય છે. મકાઈ, મગફળી, શાકભાજી, સોયાબીન, રાઈ, ઓટ, તમાકુ, ઘઉં વગેરે મુખ્ય પાક છે. મરઘાંઉછેર અને પશુપાલન વધારે મહત્ત્વ ધરાવે છે. બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી ખેતીવાડી કરતા ઉદ્યોગોનો વધુ વિકાસ થયો છે અને તેને મહત્ત્વ મળ્યું છે. ખેતી, વન-આધારિત ઉદ્યોગો અને મચ્છીમારીમાં ૧૦% લોકો રોકાયેલા છે. સુતરાઉ અને સિન્થેટિક કાપડ, પ્રક્રિયા કરાયેલ ખાદ્ય પદાર્થો, રસાયણ, પ્લાયવુડ અને કાગળ, ઍરોપ્લેન અને મોટર, તૈયાર કપડાં, યંત્રો, વીજળીનાં સાધનો, ધાતુકામ, ફર્નિચર, પથ્થર, કાચ, રબર, માટી અને પ્લાસ્ટિકની વસ્તુઓ તથા જહાજો બાંધવાના ઉદ્યોગો આવેલા છે. ૮૦૦ કિમી.નો આંતરિક જળમાર્ગ છે. ૧.૬ લાખ કિમી.ના રસ્તા, ૮૦૦૦ કિમી.ની રેલવે તથા હવાઈ માર્ગ જેવાં વાહનવ્યવહારનાં સાધનો છે.
શિવપ્રસાદ રાજગોર
(સંક્ષિપ્ત લેખ. વધુ વિગત માટે જુઓ : ગુજરાતી વિશ્વકોશ વૉલ્યુમ ખંડ-૮, જ્યોર્જિયા (યુ.એસ.), પૃ. 86)
ગુજરાતી વિશ્વકોશ ગ્રંથ-8 માંથી
